Radyo Ses Ankara’nın canlı yayınlanan bir programına telefonla katılan Şanlıurfalı Hukukçu-Yazar Cüneyd Altıparmak, kendisine sorulan sorulara yanıt verdi. Özellikle 24 Haziran seçimleri ile ilgili olarak değerlendirmelerde bulunan Altıparmak, partilerin listeleri ve adayları konusunda da görüşlerini aktardı. Kentin tarım, turizm, kültür-sanat ve daha birçok değerinden de söz eden Altıparmak, özellikle de Göbeklitepe’nin Şanlıurfa’ya kattıklarını aktardı.
İşte Cüneyd Altıparmak’ın katıldığı o programdaki analiz ve gözlemleri...
Malum ramazan, Urfa sıcak, ramazan ile Urfa’nın arası nasıl?
Her Ramazan Urfa’da sıcak geçiyor. Urfalı sıcağa alışkın,Ramazanı da çok seviyor. Belediyelerimiz de tanıtıma çıkıyor, tanıtımlar da ‘Ramazan Urfa’da başkadır’ diyoruz, gerçekten Urfa’ da başkadır. Herkes Urfa’ya bekleriz.
Cüneyd Altıparmak, entelektüel düşünen, yazan çizen birisiniz. Seçim ortamındayız, artık yaklaşık 1 aylık süre var. Urfa’da durum nedir?
Urfa büyük bir il, Türkiye’de sayılı illerden birisi. 1 milyon 985 bin nüfusu olan bir il. Bu il yaklaşık 500 bininin üzerinde Suriyeli misafir ağırlıyor. Bu misafirlerimiz, nüfusun yüzde 25’ine tekabül ediyor. Her yıl nüfus artışı hızı yükseliyor. Her yıl 50 bin artıyor. Bu da belirli bir vadeden sonra her yıl 50 bin yeni seçmen demek oluyor. Bu yıl nüfus artışı 45 bin, tahminim bundan sonraki yıllarda bu 60 bini bulacak. Bu durumu görerek meselelere yaklaşmak adım atmak gerekiyor. Nüfusun 19 yaş ortalaması var. Bu şeklide gelen yeni seçmenin bir geri planı yok. Yani geriye dönük bir bilgisi yok, önceki sıkıntılardan, ülkenin yaşadığı günlerden, insanların halinden bi haber. O gün ki şartları bilerek tercih yapacak. Bu projeksiyona göre, her yıl gelen nüfus, bir yeni milletvekilini belirleyeceği demek. Geçmiş siyasetle ilgili bilgisi olmayan, onları kitaptan okuyan, görmeyen bir nüfusun belirlediği bir ortam. Seçmen sayısı da 1 milyon 71 bin, geçen yıla göre artış var. Urfa’da seçimlere katılım oranı yüksek. Urfa seçimi, siyaseti çok sever. Yüzde 80-85 ortalamalarında bir katılım oluyor ve buna göre tercihini yapıyor seçmenler.
Aday listeleri nasıl karşılandı?
AK Partiden 350’ye yakın başvuru olunca,14 kişilik listenin olması normal. Böyle olunca da geriye küskünler, kızgınlar grubu çıkabiliyor. Her tercih bir vazgeçiş içeriyor. Benzeri durumlar, az da olsa diğer partilerde de söz konusu. Doğuda tercihlerden duyulan mutluluk ve sevinçte kişiyi destekleyenin ailesi,çevresi varsa aşireti bağlamında derinden üzüntü hissediliyor. Batıdan bu yönden farklı. Batıda çalışanların aile sayısı sınırlı olduğu için, bizde aşiret olgusunun da bu konuda etkisini görebiliyoruz. Tabi gelişen çağda aşiret olgusu da değişiyor. Eski tutarlılık kalmıyor. Aşiret kişi bağlantısı, aşiret lider bağlantısı içermiyoruz. Aşiret konusunda kendini yetkin hisseden herkesin ön plana çıkıp aksiyon aldığı bir dönemdeyiz.
Listeler noktasında tepkiler mevcut, partilerin içinde de bazı tartışmaların olduğunu ben buradan görüyoruz. Hatta bir kısmının dışarıya taştığı görülüyor. Tartışmaların dozu milletvekili çıkarma ile doğru orantılı. AK Parti’de yapılan tartışma ile başka partide yapılan tartışma arasında baya bir fark var. Bu tartışmaların listeleri kökten değiştirir mi bu bilinmez. Ama birkaç parti için belirli müdahalelerin olabileceğini düşünüyorum. Cuma’ya kadar istifaların olabileceğini veya bu bağlamda partilerde girişimlerin, parti içi konuşmaların olabileceğini, liste de değişikliğe gidilebileceğini gördüğümüz bir hava var. Ama partilerin yaygın teamülü çok gerekmedikçe liste değiştirmemektir. Bakalım nasıl bir durum çıkacak karşımıza…
Yerel basında çok güçlü değil mi Urfa’da?
Tabi, yerel basın güçlü olduğu kadar, belirleyici aynı zamanda. Bir kişinin ön plana çıkması veya onun tepkilerinin gündeme gelmesi anlamında etkilidir. Yerel basınımız da aday, aday belirleme, aday adaylarının tanıtımı noktasında büyük rol oynadı. Ancak, listeleri şu ana kadar birebir tahmin eden olmadı, şaşırtıcı listeler çıktı denilebilir. Yerel basınımız kadar, Ulusal yayın yapan TV’lerimize bu anlamda güzel işler yapıyorlar…
Urfalılar Siyaseti çok sever dediniz, listelerin birinci sıralarında kimler var?
Urfalılar siyaseti sevdiği için takip de ediyorlar. Millet ittifakında Saadet Partisi’nin birinci sırasında Niyazi Yanmaz bulunuyor. Kendisi daha önce Saadet Partisi’nde milletvekili görevini yapmış, şu anda da merkez yönetiminde bulunan, il başkanlığını da yöneten, milli görüş çizgisinde bir isim. CHP’nin birinci sırasında Aziz Aydınlık var. O da CHP saflarında yıllarca çalışmış, tanınan bir isim. İYİ Partide Zuhal Çiftkaya isminde biri var. Bu ismi Urfa kamuoyu ilk defa duyuyor sanırım. HDP’nin birinci sırasında Diyarbakır milletvekili Nimettulah Erdoğmuş var. Parti içinde tanınan ama seçmenin tanımadığı bir isim. HDP’nin listesi hakkında Urfalıların tanımıyoruz diye bir yaklaşımı var. HÜDA PAR’da ise avukat, öğretmen Urfalıların yakından tanıdığı Av.Emin Güneş birinci sırada.
Cumhur İttifakı’nda ise hepimizin bildiği Bakanımız Ahmet Eşref Fakıbaba yer alıyor. AK Parti hemen her ilde birinci sırayı tanınmış kişiye verdi. MHP ise birinci sırada İbrahim Özyavuz’u aday gösteriyor. İbrahim Özyavuz AK Parti saflarında da belediye başkanlığı yapmış, seçmenin yakından tanıdığı bir isim.
Urfa’da en yüksek oyun Cumhur İttifakı’nın alacağı da bir gerçek. Ama geçmişe göre hangi oranda olacağını, listelerin kesinleşmesinden sonra söyleyeceğiz. Listeleri birinci sıralar yürütüyor. Bu anlamda en fazla tanınan AK Parti adayı Ahmet Eşref Fakıbaba. Bunun dışında yukarda değindiğim Urfa siyasetinden yerelde tanınan isimlerin de olduğunu görmekteyiz.
HDP’nin barajı aşıp aşmayacağı da önemli. Bu milletvekili dağılımını da, HDP’nin barajı aşıp, aşmayacağını çok önemli bir şekilde belirleyecek. Millet İttifakı’nın nasıl bir yol izleyeceği belirsiz. Saadet Partisi ve CHP’ni Urfa’daki oy oranı, geçen seçime baktığımızda CHP yüzde 3 oranında bir oy alıyor. Saadet Parti ise yüzde 2 dolaylarında. Bu belirsiz bir durum, şu anda bunu kestiremiyoruz.
Cüneyd Bey liste başı tarım bakanı, Urfa’da tarım şehri önemli tarım ürünleri yetiştiriyor. Tarımda nasıl beklentiler var Urfa’da?
Urfa Türkiye’deki birçok üründe rekoltenin önemli bir kısmını sağlayan bir şehir. Urfa bir tarım şehri. Tarım ile ilgili Fakıbaba’nın tarım bakanı olmasından sonra, daha önceki vekilimiz Faruk Çelik Beyefendi de tarım bakanıydı. Zaten tarım bakanlığı söz konusu olursa, ya Diyarbakır ya Urfa veya Konya gündeme gelir Ankara’da. Fakıbaba bu bağlamda bir rüzgar estirdi. Zaman zaman, bazı sözleri ile ülke gündemine oturdu, kimi zaman tenkit edildi ancak geçmişten gelen tanınırlığı sebebiyle halen popülerliğini koruduğu açık. Tarım alanında yapısal bazı birkaç değişikliği bekliyor burada ki çiftçiler. Özellikle destekleme, enerji kullanımı, yardımlar ve ekimlerin disipline edilmesi konusunda. Sadece tarım şehri olmak yetmiyor artık, tarımı endüstrileştirmek gerekiyor. Bu da yapısal bir değişim ve dönüşüm gerektiriyor. Bu yönde adımlar atılmalı. Tarım bakanlığı, büyük bir bakanlık, bütçenin hatırı sayılır bir nisabında bakanlığın varlığı söz konusu. Bakanlığı tanımak, anlamak süre alacaktır pek tabi. Yeni dönemde bakanlıklar daha da büyüyecek. Fakıbaba’nın seçime yakalanması, gelir gelmez kucağında bulduğu krizler ve önce bakanlık yapmamış olması, yapacağı veya yapmak istediği bazı işleri geciktirdi, ekip işi bu işler ekibin teşekkülünün gecikmesi ve sair etmenler özelikle ilgili lobiler bazı etkenler var. Bunlar Fakıbaba’nın hızını kesti biraz. Özellikle et konusunda, hükümet biraz sıkıntılı günler yaşadı. Et konusu ile ilgili kar etme lobisi var ve bu lobi maalesef belirli şeyleri belirliyor. Bununla yapısal bir yolla mücadele etmek mümkün.
Peki, Urfa turizm gelirleri açısından Türkiye’de belli bir yükselişe geçti. Urfa bundan yararlanıyor mu? Bu yönden beklentiler var mı hükümetten, yeni Türkiye’den?
Urfa’yı biliyorsunuz, Göbeklitepe dediğimiz yer Türkiye’de, dünyada tarihin kronolojisini değiştirmiştir. Birçok dergiye kapak olan bir mabet, tapınakla gündemde. Eskiden dünyada tarihin başladığı nokta başka yerlerken, şu an da Göbeklitepe oldu. Bu yabancı turistleri çekmek için önemli bir etkendir. Bir de inanç turizmi var, Hz. İbrahim’in, peygamberlerin yaşadığı bir il. Bu da yurtiçi turistin gelmesini sağlayan bir faktör. Urfa inanç turizmi anlamında her zaman üzerine koyarak gidiyor. Urfa Valiliği, Büyükşehir Belediye Başkanlığı ve diğer merkez ilçe belediyeleri bunu keşfettiler, bunun üzerine çalışıyorlar. Yeni turizm destinasyonları oluşturmaya, turizmin merkezi olan Urfa’nın ziyaret edilmesini kolaylaştıran bazı işlemlere giriştiler. Özellikle Çin Büyük Elçimizin de Urfalı olması sebebiyle Göbeklitepe Çin’de tanıtıldı. Bunun sonucunda da Urfa’daki otellerin rezervasyonlarının arttığını görüyoruz.
Çinliler geliyor yani öyle mi?
Mesela şöyle ben bunu araştırmıştım. Çin daha fazla bütçe ayırır. Bunun analizi yapıldıktan sonra tanıtımlar başlıyor. Çinliler ve Japonlar özellikle tarihi turizm, arkeolojik buluntuların peşinden koşan insanlar. Oraya yatırım yapılıyor ve biz bekliyoruz. Bu yıl Urfa’ya akın edileceğini düşünüyoruz. Urfa tarihini korumuş bir şehir. Gelinip görülmesi gereken bir yer. Ve turizm noktasında da emin adımlarla ilerliyor.
Yeni açılan 2 müzenin hakikatten çok kıymetli olduğunu zannediyorum. Türkiye’deki tek özel, ince işlenmiş il kültür turizm binası. Çok özel bir binanız var değil mi?
Evet, çok eski bir bina, tabi orası büyük bir bahçe, bir alan oranın sadece yapısı kalmış. Binanın bahçesi Urfa’nın tarihi imitasyonlarının sergilendiği bir alan. Binanın kendisi tarihi olarak fotoğraflanmaya ihtiyacı olan bir yapıda. Aslında Urfa’nın merkezinin tamamın da tarihi evler var. Bir farkı da şu, bizim eski Urfa konakları dediğimiz, yerler şuanda canlı. Başka ülkelerdeki gibi restorana çevrilmiş veya başka fonksiyonlar da kullanılmış yerler değil. Şu anda içinde insanlar yaşıyor ve bunu gelip görmek istiyor aslında turistler. Çarşıya inince Gümrük Hanı dediğimiz yer butikleştirilmemiş, yaşanılıyor. Turizm firmalarının elinin değmesiyle fonksiyonlandırılmamış.
Yeni Türkiye’ye yön vermek açısından tarım şehri, potansiyeli var. Yılmaz Karakoyunlu söyler ‘Benim üniversitem Urfa sıra geceleridir.’ Urfa’nın büyük entelektüel birikimini, biz yeni Türkiye’de daha fazla hissedecek miyiz?
Hissedilecek mi bilemem ama hissedilmeli. Şöyle benim küçüklüğüm de ŞURKAV vardı. Şanlıurfa Kültür Araştırma Valiliğinin kurduğu. Urfa kültürünü yaşatmak için bulunmaz bir okuldur. Onun tasavvuf korosu vardı. Türk halk müziği, Türk sanat müziği korosu. Orası bir okul gibiydi gerçekten, orda da eğitim verilirdi. En önemlisi insanlar orada birbirini tanır, bir insana nasıl davranacağını, nasıl konuşulacağını öğrenirdi. İşte odalar, sıra geceler dediğimiz kavramlar da bu bağlamda kişinin kendi kendini eğitmesi, bir konu üzerinde nasıl konuşulacağı anlamında çok önemli. Ötekileştirmeyi ortadan kaldıran bir yapısı vardı. Zengin ile fakir ayrımı yapmazdı. Yılmaz Karakoyunlu’nun sözü bu bağlam da çok önemli. Normalde üniversite de öteki ile tanışılır ama Urfa’da bu kardeşlik bilinci sıra geceleri, odalar, arkadaş çevrelerinde edinilirdi.
AJANS URFA
Yorum yazarak Ajans Urfa Topluluk Kuralları’nı kabul etmiş bulunuyor ve yorumunuzla ilgili doğrudan veya dolaylı tüm sorumluluğu tek başınıza üstleniyorsunuz. Yazılan yorumlardan Ajans Urfa hiçbir şekilde sorumlu tutulamaz.
Haber ajansları tarafından servis edilen tüm haberler Ajans Urfa editörlerinin hiçbir editöryel müdahalesi olmadan, ajans kanallarından geldiği şekliyle yayınlanmaktadır. Sitemize ajanslar üzerinden aktarılan haberlerin hukuki muhatabı Ajans Urfa değil haberi geçen ajanstır.
Şimdi oturum açın, her yorumda isim ve e.posta yazma zahmetinden kurtulun. Oturum açmak için bir hesabınız yoksa, oluşturmak için buraya tıklayın.
Yorum yazarak Ajans Urfa Topluluk Kuralları’nı kabul etmiş bulunuyor ve yorumunuzla ilgili doğrudan veya dolaylı tüm sorumluluğu tek başınıza üstleniyorsunuz. Yazılan yorumlardan Ajans Urfa hiçbir şekilde sorumlu tutulamaz.
Haber ajansları tarafından servis edilen tüm haberler Ajans Urfa editörlerinin hiçbir editöryel müdahalesi olmadan, ajans kanallarından geldiği şekliyle yayınlanmaktadır. Sitemize ajanslar üzerinden aktarılan haberlerin hukuki muhatabı Ajans Urfa değil haberi geçen ajanstır.